Kiểm định chất lượng công trình là gì? Có bắt buộc không?

Kiểm định chất lượng công trình là một trong những bước quan trọng và không thể thiếu trong quá trình thi công, nghiệm thu cũng như đưa công trình vào sử dụng. Đây là biện pháp then chốt nhằm đảm bảo an toàn, độ bền và khả năng vận hành của công trình trong suốt vòng đời sử dụng. Hãy cùng Thọ Quang Phát tìm hiểu nhé!

Kiểm định chất lượng công trình là gì?

Theo định nghĩa của Bộ Xây dựng, kiểm định chất lượng công trình là quá trình khảo sát, phân tích, đánh giá một cách khoa học và khách quan về chất lượng, khả năng chịu lực, độ ổn định và sự tuân thủ các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của công trình xây dựng. Mục tiêu của kiểm định nhằm phát hiện các hư hỏng, khiếm khuyết kỹ thuật hoặc nguy cơ mất an toàn trong quá trình sử dụng công trình.

Kiểm định chất lượng công trình có thể áp dụng cho toàn bộ công trình hoặc một bộ phận cấu kiện cụ thể như móng, cột, dầm, sàn… Tùy vào mục đích cụ thể, kiểm định có thể bao gồm cả việc kiểm tra hiện trạng kết cấu, kiểm tra vật liệu xây dựng, đánh giá độ bền, kiểm tra biến dạng, lún, nghiêng, hoặc thử tải kết cấu.

Sự khác biệt giữa kiểm định và giám sát công trình

Rất nhiều người nhầm lẫn giữa kiểm định và giám sát công trình. Thực tế, đây là hai khâu hoàn toàn khác nhau trong chuỗi quản lý chất lượng xây dựng:

• Giám sát thi công là việc theo dõi, kiểm tra, đối chiếu công việc thi công tại công trình theo đúng thiết kế, tiến độ, tiêu chuẩn kỹ thuật trong suốt quá trình xây dựng.
• Kiểm định chất lượng công trình lại là việc kiểm tra sau hoặc trong thi công để đánh giá kết quả thực tế, thường do bên thứ ba độc lập thực hiện để đảm bảo tính khách quan.

Vì vậy, kiểm định chất lượng công trình là bước đánh giá lại chất lượng sau một giai đoạn hoặc khi cần xác định mức độ an toàn, phù hợp pháp lý hoặc điều kiện cải tạo, sửa chữa.

Kiểm định công trình có bắt buộc không?

Theo Luật Xây dựng và các quy định liên quan, kiểm định công trình có bắt buộc không là một câu hỏi phổ biến và câu trả lời là: Có, trong những trường hợp cụ thể sau đây:

• Công trình có dấu hiệu bất thường như nứt, nghiêng, lún móng hoặc xuống cấp nghiêm trọng.
• Sau khi xảy ra sự cố công trình như sập đổ, tai nạn lao động, cháy nổ, động đất… nhằm xác định nguyên nhân và đánh giá khả năng khắc phục.
• Trước khi cải tạo, nâng cấp, thay đổi công năng hoặc chuyển nhượng đối với các công trình cũ.
• Khi có yêu cầu từ cơ quan chức năng, thanh tra xây dựng hoặc khi có tranh chấp giữa các bên liên quan.
• Đối với các công trình công cộng, công trình đặc biệt như bệnh viện, trường học, nhà máy, khách sạn… việc kiểm định định kỳ có thể được yêu cầu để đảm bảo vận hành an toàn.

Ngoài ra, chủ đầu tư cũng có thể chủ động kiểm định chất lượng công trình như một biện pháp nâng cao uy tín, đảm bảo chất lượng và tăng tính minh bạch cho công trình.

Vai trò và lợi ích của kiểm định công trình

Kiểm định chất lượng công trình mang lại những lợi ích rất rõ ràng và thiết thực cho cả chủ đầu tư, người sử dụng và cơ quan quản lý:

• Đảm bảo an toàn: Phát hiện sớm các nguy cơ tiềm ẩn về kết cấu, kỹ thuật giúp bảo vệ tính mạng và tài sản của con người.
• Tiết kiệm chi phí: Phòng ngừa sự cố và tránh chi phí sửa chữa lớn do phát hiện sớm lỗi công trình.
• Tăng giá trị tài sản: Một công trình được kiểm định kỹ càng luôn có giá trị thị trường cao hơn, dễ dàng giao dịch và chuyển nhượng.
• Nâng cao chất lượng sống: Các công trình đạt tiêu chuẩn kỹ thuật sẽ góp phần tạo ra môi trường sống, làm việc ổn định và an toàn.
• Hỗ trợ pháp lý: Kết quả kiểm định là cơ sở pháp lý quan trọng khi xảy ra tranh chấp, khiếu nại hoặc cần chứng minh chất lượng công trình.

Quy trình kiểm định chất lượng công trình

Các phương pháp của kiểm định chất lượng công trình 

Một quy trình kiểm định chuẩn thường trải qua các bước như sau:

• Bước 1: Khảo sát sơ bộ: Đơn vị kiểm định tiến hành khảo sát hiện trạng, thu thập thông tin, xác định phạm vi kiểm định.
• Bước 2: Lập phương án kiểm định: Dựa vào khảo sát, đơn vị sẽ đưa ra kế hoạch thực hiện, phương pháp kiểm tra và thiết bị sử dụng.
• Bước 3: Tiến hành kiểm định: Thực hiện đo đạc thực tế, lấy mẫu vật liệu, kiểm tra cấu kiện, phân tích hình ảnh nứt, lún…
• Bước 4: Phân tích và đánh giá: Từ số liệu thu được, đơn vị thực hiện phân tích, tính toán và đánh giá mức độ an toàn công trình.
• Bước 5: Lập báo cáo kiểm định: Báo cáo đầy đủ về hiện trạng, nguyên nhân hư hỏng (nếu có), đề xuất biện pháp xử lý và kết luận cuối cùng.

Các hạng mục thường được kiểm định

Tùy vào loại công trình và mục đích cụ thể, một số hạng mục phổ biến trong kiểm định chất lượng công trình gồm:

• Kiểm tra hiện trạng kết cấu chịu lực: móng, dầm, cột, sàn, mái…
• Thử tải dầm, sàn theo tiêu chuẩn TCVN
• Kiểm tra chất lượng vật liệu: bê tông, cốt thép, xi măng, gạch, thép hình…
• Kiểm định hiện tượng lún, nghiêng, nứt công trình
• Kiểm tra công trình sau sửa chữa, nâng tầng, cơi nới hoặc cải tạo
• Kiểm định hệ thống điện, nước, PCCC trong công trình dân dụng hoặc nhà xưởng

Tiêu chuẩn và quy định pháp lý liên quan

Việc kiểm định chất lượng công trình hiện nay được điều chỉnh bởi nhiều văn bản pháp luật và tiêu chuẩn chuyên ngành như:

• Luật Xây dựng 2014 (sửa đổi 2020)
• Nghị định số 06/2021/NĐ-CP về quản lý chất lượng, thi công xây dựng
• Thông tư số 10/2021/TT-BXD của Bộ Xây dựng
• Hệ thống tiêu chuẩn quốc gia TCVN về kiểm định như:
  • TCVN 9381: Đánh giá khả năng chịu lực
  • TCVN 9391: Kiểm định hiện trạng kết cấu
  • TCVN 9394: Thử tải kết cấu bê tông cốt thép

Chi phí kiểm định chất lượng công trình

Chi phí kiểm định chất lượng công trình phụ thuộc vào:

• Diện tích và quy mô công trình
• Số lượng hạng mục cần kiểm tra
• Tình trạng thực tế (cũ, xuống cấp, hay đang xây mới…)
• Thiết bị, máy móc, công nghệ sử dụng
• Mức độ phức tạp của công trình

Thông thường, đối với nhà dân dụng từ 2–5 tầng, chi phí kiểm định dao động từ vài triệu đến vài chục triệu đồng tùy yêu cầu. Các công trình lớn hoặc nhà máy, cao ốc sẽ có chi phí cao hơn.

Khi nào nên tiến hành kiểm định công trình?

Bạn nên tiến hành kiểm định chất lượng công trình trong các thời điểm sau:

• Trước khi đưa công trình vào sử dụng
• Trước khi bàn giao hoặc quyết toán với nhà thầu
• Khi có dấu hiệu lún, nứt, xuống cấp, bong tróc nghiêm trọng
• Trước khi mua bán, chuyển nhượng công trình
• Trước khi cải tạo, xây chồng tầng hoặc thay đổi công năng sử dụng
• Sau sự cố thiên tai: động đất, ngập lụt, hỏa hoạn…

Đơn vị nào có chức năng kiểm định công trình?

Chỉ những đơn vị có giấy phép hoạt động kiểm định chất lượng công trình do cơ quan có thẩm quyền cấp mới được thực hiện dịch vụ này. Các đơn vị kiểm định phải có đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, đầy đủ thiết bị đo đạc và phòng thí nghiệm đạt chuẩn.

Một số đơn vị tiêu biểu hiện nay:

• Trung tâm Kiểm định Xây dựng thuộc Sở Xây dựng các tỉnh
• Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng (IBST)
• Trung tâm Kiểm định chất lượng công trình xây dựng – Bộ Xây dựng
• Các công ty kiểm định tư nhân uy tín có giấy phép hoạt động hợp pháp

Trong thời đại mà chất lượng và an toàn công trình được đặt lên hàng đầu, kiểm định chất lượng công trình không chỉ là nghĩa vụ theo luật mà còn là giải pháp đảm bảo giá trị và uy tín lâu dài cho chủ đầu tư. Một công trình đạt chuẩn là nền tảng cho sự an tâm, bền vững và phát triển.

Vì vậy, hãy chủ động thực hiện kiểm định chất lượng công trình theo đúng thời điểm, đúng quy trình và lựa chọn đơn vị kiểm định có uy tín để bảo vệ tối đa lợi ích cho chính bạn và cộng đồng sử dụng công trình.

Hãy liên hệ ngay cho chúng tôi để được tư vấn và hỗ trợ miễn phí!

THỌ QUANG PHÁT | XÂY VỮNG NIỀM TIN – DỰNG UY TÍN VÀNG

Liên hệ tư vấn miễn phí: 0236.730.4468

Hotline: 0566.43.7777 – 0919.931.479

Web : http://thoquangphat.com or https://thoquangphat.vn/

Fanpage: https://www.facebook.com/thoquangphatdanang

Email : thoquangphat.inco@gmail.com

Trụ sở chính: 51 Hoà Phú 7 – Q. Liên Chiểu – TP. Đà Nẵng